มด เป็นสัตว์ในวงศ์ Formicidae อันดับ Hymenoptera มีจำนวนชนิดมากกว่า 12,000 ชนิด โดยพบมากในเขตร้อนของโลก มดมีการสร้างรังเป็นอาณาจักรขนาดใหญ่ บางรังมีจำนวนประชากรมากถึงล้านตัว มีการแบ่งวรรณะกันทำหน้าที่ ซึ่ง วรรณะมดงาน เป็นวรรณะที่พบได้มากที่สุด แต่รู้หรือไม่ว่าวรรณะมดงานนั้น คือ “มดเพศเมีย” ทั้งหมด โดยจะมีทำหน้าที่หาอาหาร สร้างและซ่อมแซมรัง ปกป้องรังจากศัตรู ดูแลตัวอ่อน และงานอื่นๆ ทั่วไป 

มดมีกี่วรรณะ มีอะไรบ้าง?

• มดราชินี (queen) 

เป็นมดเพศเมียที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ก่อนที่จะเป็นมดราชินี จะเป็นมดเพศเมียธรรมดาก่อน เป็นมดมีปีก เมื่อผสมพันธุ์แล้วจะสลัดปีกทิ้งไป แล้วเริ่มสร้างรังวางไข่ มดราชินีจะเป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตของมดทั้งรัง ตั้งแต่กำหนดเพศ จำนวนประชากร และพฤติกรรมต่างๆ หากมดราชินีถูกฆ่าตาย มดตัวอื่นๆ จะขาดที่พึ่งและแตกกระจายกันไปไม่มีจุดหมาย โดยทั่วไปมดรังหนึ่งจะมีมดราชินีเพียงตัวเดียวเท่านั้น

• มดเพศผู้ (male) 

เป็นมดตัวผู้ มีปีกมีขนาดใกล้เคียงกับมดงาน มีหน้าที่เพียงแค่ผสมพันธุ์อย่างเดียว ในรังหนึ่งมีมดเพศผู้อยู่ไม่มาก และจะเกิดเพียงรุ่นเดียวเท่านั้นในรอบปี

• มดงาน(worker) 

เป็นมดตัวเมียที่เป็นหมัน ไม่มีปีก มีหน้าที่คอยหาอาหารป้องกันศัตรู ดูแลรังไข่และตัวอ่อน รวมทั้ง มดราชินี มดรังหนึ่งจะมีมดงานจำนวนมาก เพราะเกิดได้หลายรุ่นในรอบปี มดบางชนิดยังอาจแบ่งมดงานเป็น “มดทหาร” ซึ่งมีขนาดลำตัวใหญ่ แต่เล็กกว่ามดราชินี อาจพบได้ภายในรังและบริเวณใกล้รังเพื่อป้องกันศัตรูต่างๆ อีกประเภทหนึ่งคือ “มดกรรมกร” มีขนาดเล็กกว่ามดทหาร พบได้ในบริเวณที่ห่างรังออกไปเนื่องจากต้องไปหาอาหารตามที่ต่างๆ

แหล่งอาหารของมด

       เนื่องจาก มดมีหลายเผ่าพันธุ์ อาหารของมันก็แตกต่างกันไป แต่อาหารหลักที่สำคัญของมดก็คือ สัตว์จำพวกแมลง ซึ่งมดจะได้สารอาหารโปรตีนในการสร้างร่างกาย โดยเฉพาะพวกหนอนผีเสื้อที่มดชอบมาก สารอาหารอีกประเภทก็คือ พวกน้ำตาลหรือน้ำหวาน ซึ่งมดจะไวมากกับอาหารหวานพวกนี้ ในธรรมชาติมดจะดูดน้ำหวานหรือน้ำเลี้ยงพืชเพื่อใช้เป็นพลังงาน

ที่มา ; http://biology.ipst.ac.th/?p=739